Bugaj koło Dmenina - dom Stolarczyków

Bugaj na mapie Polski z 1935 roku

Bugaj to nazwa miejscowości położonych nad wodą. Są to przeważnie drobniejsze, mniejsze osady.

W XIX wieku na terenie gminy i parafii Dmenin, na północ od samego Dmenina, znajdował się Bugaj, dzielący się na dwie części sąsiadujące ze sobą:

- Bugaj Dmeniński (bardziej na południu) leży w pobliżu drogi z Radomska na Przedbórz (obecnie droga krajowa nr 42). Obecnie Bugaj Dmeniński to przysiółek wsi Dmenin, w gminie Kodrąb, w powiecie radomszczańskim. Znajduje się na północ od centrum wsi Dmenin, pomiędzy miejscowościami Bugaj Zakrzewski, Antopol i Łagiewniki. Kiedyś była to osobna wieś  - w 1827 roku było w niej 3 domy mieszkalne i 18 mieszkańców. W 1884 roku wieś liczyła 5 domów z 50 mieszkańcami. Na terenie wsi znajdowało się 18 mórg włościańskich i 3 morgi dworskie. 

- Bugaj Zakrzewski (na północy) -  pod koniec XIX wieku w tej osadzie były 4 domy mieszkalne, które zamieszkiwało 20 mieszkańców, obrabiali 57 mórg. Znajdowała się także karczma z 8 mieszkańcami. Znajdowały się tu 3 morgi dworskie. Obecnie to część kolonii Antopol w gminie Kodrąb. 

kościół św. Leonarda w Bugaju

Znajduje się tu kościół filialny św. Leonarda, podległy pod parafię św. Ap. Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie. Kościół został zbudowany z bali modrzewiowych około I połowy XVII wieku. Kościół jest drewniany, orientowany, jednonawowy o konstrukcji zrębowej, kryty gontem. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie, z boczną zakrystią.  Ołtarz główny i dwa boczne z przeł. XVIII i XIX w.  

wieża kościoła św. Leonarda w Bugaju

W roku 1862 r. gruntownie go odrestaurowano i została do niego dobudowana murowana wieża od strony zachodniej – kosztem i staraniem hrabiny Antoniny Ankwicz-Skarbkowej, dziedziczki pobliskiego Zakrzewa, oraz ks. Stanisława Mosińskiego. Wokół jest ogrodzenie murowane z kamienia polnego. 

nagrobek hr. Romana Skarbka-Ankwicza

Na placu wokół kościoła znajduje się okazały nagrobek poświęcony hr. Romanowi Skarbkowi-Ankwiczowi, który zmarł 2 kwietnia 1842 r. Nagrobek ten ufundowała jego żona Antonina. 

grób lotników w Bugaju

Po drugiej stronie placu znajduje się miejsce spoczynku dwóch lotników polskich 55. Eskadry Bombowej 5. Pułku Lotniczego w Lidzie, poległych w obronie Polski 3 września 1939 r. - ppor. obs. Czesława Podogrodzkiego oraz kpr. strzelca Bolesława Jana Leśniewskiego. Zostali zestrzeleni przez niemieckie Messerschmitty. 

Bugaj Dmeniński i Zakrzewski na współczesnej mapie internetowej

W Bugaju mieszkali moi przodkowie z rodziny Stolarczyk, a w kościele Leonarda przyjmowali sakramenty. W okresie między 1747 a 1756 r. rodzina Łukasza i Agaty Stolarczyk przeniosła się z Łagiewnik do Bugaju (moi prapraprapraprapradziadkowie) i od połowy XVIII wieku tu zamieszkali. W październiku 1782 roku w Bugaju Kacper Stolarczyk, syn Łukasza i Agaty pochodzący z Bugaju poślubił Katarzynę Domagałę (Domagalską) (moi praprapraprapradziadkowie).